داستانی از حضرت ابراهیم در قربانی فرزندش

حضرت اسماعیل (علیه السلام) فرزند بزرگ حضرت ابراهیم (علیه السلام) و جّد اعلای پیامبر (صلوات الله علیه) است . هجرت به سرزمین مکّه به همراه مادر خود هاجر به وجود...

حضرت اسماعیل (علیه السلام) فرزند بزرگ حضرت ابراهیم (علیه السلام) و جّد اعلای پیامبر (صلوات الله علیه) است . هجرت به سرزمین مکّه به همراه مادر خود هاجر به وجود آمدن چشمه زمزم به برکت وی و ذبح کردن توسط پدرش و ساخت کعبه از مهمترین رویدادهای وی بود. قربانی در تمام ادیان است. اما در دین اسلام، درباره حضرت ابراهیم علیه السلام خوابی که می بیند، که ما نمی دانیم آن خواب چه بوده ولی وقتی که ابراهیم علیه السلام می خواهد در بیداری آن خواب را عمل کند، اسماعیل را به قربانگاه می آورد و
چاقو را به گردن فرزند می گذارد و تمام می شود. یعنی ذبیحی انجام نمی شود، قصد حضرت ابراهیم برای ذبح حضرت اسماعیل در اسلام نمادین و بیانگر حقیقت دیگری بود . و خدا می فرماید:" وَنَادَیْنَاهُ أَنْ یَا إِبْرَاهِیمُ؛ قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا " ای ابراهیم به خواب عمل کردی. اگر خواب سربریدن بودکه ابراهیم فرزندش را که سر نبرید. پس آخرش قربانی فرزند نبوده است. پس خواب این بوده که فرزند را به قربانگاه ببر و حضرت ابراهیم علیه السلام فرزند را به قربانگاه برد. و کشتن فرزند نبوده چون قرآن می فرماید:"صدقت رویا" عمل کردی به رویا.قربانی که در منی و ایام حج است، فقط باید گوسفند یا گاو و یا شتر باشد. این دستور شرع است. اما در غیر منی نیز، اصل همین است، یعنی اگر کسی میخواهد نذری کند برای قربانی، باید یکی از این سه حیوان باشد. قربانی کردن مرغ وخروس، قربانی به حساب نمی آید. پس آنچه شرع می گوید قربانی گوسفند، گاو و شتر است.البته لازم نیست گران قیمت و فربه باشد، اما فقط باید سالم باشد و هدف نیز قربت الی
الله باشد. تسلیم خدا بودن، یعنی ارزشهای اخلاقی. حالا اگر در زمانی یک عده ای گرسنه هستند کسی هر روز اینکار را بکند و بدهد به فقرا، این خیلی خوب است. اما اگرکسی خدای نکرده بخواهد برای خودنمائی قربانی کند و این جنبه رذائل اخلاقی می شود و
بد است.مصرف این قربانی کجا باید باشد و چگونه؟ آدابی دارد یا خیر؟ در فامیلمی شود توزیع کرد یا خیر؟
سه جور قربانی داریم:حاجی در منی، عقیقه کردن، قربانی در غیر منی.قربانی در منی واجب است و باید سه قسمت شود: یک سوم آن را خودش برای مصرف بردارد، یک سوم را برای دوستش یا کس دیگر هدیه بدهد، یک سوم برای فقیر. اما عقیقه برای هرانسانی مستحب است از موقع ولادت تا زمان رفتن به مکّه. عقیقه را باید انسان بپزد،استخوانش هم خرد نشود و خود پدر و مادر بچه نخورند. یعنی همه اش را در راه خدا بدهد. سوم قربانی مستحب در غیر منی است مثلاً در روز عید قربان، مردم خیلی قربانی می کنند، حالا خودش مصرف کند اشکال ندارد یا به مردم بدهد از فامیل گرفته تا غیرکه قرآن هم می فرماید تا می شود انفاق را به خویشاوندان بدهید. یا به فقرا بدهد،
که هم ثوابش بیشتر است و هم بهتر است. نفس اینکه انسان به مردم چیزی بدهد، انسان دست و دل باز باشد و سخی باشد مطلوب شارع است و خدا این را دوست دارد.اینهمه قربانی در یک روز؟ اینهمه گوشت قربانی، استفاده نمی گردد. آیاصحیح است؟شرع نگفته که همه یک روز بیایند قربانی کنند. شرع از دهم ذیحجه تا سی ام ذیحجه برای قربانی زمان گذاشته است. حجاج عجله می کنند. و برنامه ریزی کاروانها
اینگونه است. وگرنه شرع از این جهت مشکل ندارد. بعضی مراجع فتوا داده اند که حتماً باید آن گوشت مصرف شود و گرنه قربانی اشکال دارد.مالیدن خون قربانی مثلاً به پلاک ماشین و یا .. آیا اسلامی است؟اگر کسی قربانی می کند و این خون را ببرد به جایی بمالد، اصلش برای دین یهود است.همین الان در بعضی از ادیان شرقی بت پرستی اینطور است که بچه انسان را برای بت ذبح می کند، جالب این است که بچه خودشان را ذبح نمی کنند. بچه ای را می دزدند و می آورند جلوی بت قربانی می کنند و همانجا دفنش می کنند و خونش به سر و
گردن بت می مالند. اصل مالیدن خون قربانی برای آنها است و دین ما هیچ وقت چنین چیزی نگفته است، و هیچ فایده ای ندارد. اصل قربانی مستحب است ولی خونش را مالیدن نه،بلکه خون نجس است و قرآن می فرماید" الرجع فهجور" از پلیدی دوری کنید. و
خون نجس است.ریختن خون برای دفع بلا و سلامتی و ... چه ؟قربانی برای سلامتی و دفع بلا برای دین یهود است. در دین ما این نیست
که قربانی کنید برای سلامتی، بلکه قربانی فقط برای قرب الی الله است و این مباحث که دفع بلا و سلامتی از ادیان دیگر است.
این اعمال آثار و اسراری دارد که توجه به آن ها حائز اهمیت است. ازجمله آثار ذبح حیوان در روز عید قربان که توجه به عمل حضرت ابراهیم است که حاضر شد در راه خدا فرزندش را ذبح کند. وقتی این عمل را در عید قربان انجام می دهیم ، این توجه و آمادگی را پیدا می کنیم تا بتوانیم در راه خدا آنچه که نیاز است جدا کرده و رگ تعلقمان به دنیا و امور دنیایی را ببریم.
کشتن حیوان نمادی از کشتن حیوان نفس است. اگر در اسلام تاکید و اصرار بر ذبح حیوان است، علاوه بر اسرار دیگر، توجه به این امور نیز هست.موضوع مهم در عید قربان، ذبح حیوان به عنوان قربانی و مصرف گوشت آن است. کسانی که در این روز خصوصا گوسفند ذبح می کنند، در برابر گوشت آن چه تکلیفی دارند؟عید قربان یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان است که بخشی از اعمال حج در این روز به جای آورده می شود. یکی از اعمال روز عید قربان، ذبح قربانی به قصد قربت و با نام یکی از اعمال حج در راه خداست. شتر، گاو یا گوسفند از حیوان هایی هستند که در این روز ذبح می شوند. نسبت به گاو و گوسفند از واژه ذبح و نسبت به شتراز واژه«نحر»(گلو بریدن) تعبیر می کنند. عمل ذبح مجموع این دو تعبیر است. در میان حیوانات،زکات فقط به این سه حیوان تعلق می گیرد. علاوه بر آن کفاره محرمات احرام بر این سه
حیوان واقع می شود.حیوانی که برای قربانی ذبح می شود، شرایطی دارد. باید سالم بوده،لاغر نباشد، نقص و کاستی هم نداشته باشد. این یک عمل عبادی است یعنی شخص باید با نیت و به قصد قربت این کار را انجام دهد. مصرف قربانی بنابر آنچه که در روایات آمده وقرآن هم به آن اشاره دارد، 3 بخش است. بخشی را باید تقسیم کرد و هدیه داد، بخشی برای فقراست و قسمتی هم برای خوردن خودتان است که فقها به استحباب آن فتوا داده اند.امروزه برای حجاجی که در سرزمین منا اعمال را به جای می آورند، تقسیم گوشت قربانی توسط خودشان امکان ندارد اما در سال های اخیر تمهیدی اندیشیده شده است.که گوشت قربانی حجاج به سایر کشورها فرستاده و به افراد داده می شود.
در گذشته گوشت های قربانی سوزانده شده و از بین می رفت.به جز قربانی عید قربان به عنوان یکی از اعمال حج تمتع، برای سایر افراد در روز عید قربان چه آن هایی که حج را به جای آورده اند و چه آن هایی که به حج مشرف نشده اند، مستحب است که در روز عید قربان در
سرزمین خود حیوانی را در راه خدا ذبح کرده و بخشی را برای خود، بخشی را برای فقر وبخشی را به هرکه می خواهند اهدا کنند.
برای عده ای از مردم این سوال مطرح است که به جای ذبح کردن گوسفند،بهتر است پولش را به فقرا بدهند. آیا می توان این عمل را جایگزین ذبح و قربانی دراین روز کرد؟
برای حجاج که یکی از اعمال قربانی کردن است، پول دادن به فقرا کفایت نمی کند، حتما باید یکی از آن سه حیوان را ذبح کنند اما برای کسانی که قربانی کردن بر آنها واجب نیست و به عنوان یک عمل مستحب آن را انجام می دهند، پول دادن صواب دارد ویک کار خیر است امام آن اجر و صوابی که برای ذبح حیوان در روز عید قربان برشمرده اند نخواهد داشت. آن یک ویژگی خاصی دارد. بنابراین پول دادن و خیرات کردن خوب است اما قربانی محسوب نمی شود.
اگر پول آن به صورت ولیمه ای برای فقیران صرف شود چه حکمی دارد؟هر عملی که به عنوان عمل مستحب در شرع مقدس مقرر شده است، آثار،برکات و اجر و صواب خاص خود را خواهد داشت. در چنین روزی ذبح قربانی ویژگی و تاثیرات خاص خود را دارد. افرادی که تمایل به مصرف پول ذبح قربانی برای مستمندان به صورت ولیمه دارند، می توانند حیوانی را ذبح کرده و با گوشت آن فقرا را اطعام کنند که
خوب است و همان اجر و صواب را دارد.
توصیه شما به حاجیانی که در این روز ذبح قربانی می کنند چیست؟
روز عید، روز شادی و سرور است. قاعدتا کسانی که گرسنه و فقیرند در این روز شادی نخواهند کرد، بنابراین مومنان و مسلمانان، اگر حاجی هستند به عنوان عمل واجب اگر گوشت قربانی در این روز به فقرا دهند، بخشی از نیاز آن ها را برآورده کرده و موجب شادی و سرور آن ها نیز در روز عید می شوند.عید قربان یکی از بزرگترین اعیاد مسلمانان است. این عید بزرگ روزتقرب به درگاه خداوند متعال و قربانی کردن تعلقات دنیوی و رها شدن از آنها است. عیدقربان یادآور زیباترین نمونه بندگی انسان توسط حضرت ابراهیم(علیه السلام) بود که در راه
خداوند حاضر به قربانی کردن فرزندش حضرت اسماعیل(علیه السلام) شد. احادیث و روایات بسیاری درباره عید قربان وجود دارد.